Toegankelijkheid: drie praktische tips!

Iedere inwoner heeft het recht om te leven als ieder ander en mee te doen in de maatschappij. Gebruikmaken van de mogelijkheden die het internet, computers en smartphones ons bieden hoort daar natuurlijk bij. Juist daarom is het belangrijk dat digitale dienstverlening toegankelijk is voor iedereen. Wij geven drie praktische tips om tekst voor jouw inwoners toegankelijk te maken.

toetsenbord met 3 blauwe knoppen met een icoon van een rolstoel, een gehoorapparaat en een poppetje dat loopt met een blindegeleidestok.

1. Gebruik Alt-tekst op de juiste manier

De Alt-tekst plaatst je bij een afbeelding om de bezoeker met een visuele beperking te informeren waarde afbeelding over gaat. Als je deze richtlijn volgens het boekje toepast, plaats je netjes bij elke afbeelding een Alt -tekst. Toch? De vraag is of de bezoeker met een visuele beperking hiermee geholpen is. Eerlijk gezegd is dit vaak niet het geval. De persoon in kwestie krijgt hierdoor juist té veel informatie, wat de duidelijkheid niet ten goede komt.

Waarom een Alt-tekst?

Bezoekers met een visuele beperking maken onder andere veel gebruik van screenreaders. Deze additieve technologie zorgt ervoor dat alle elementen op een webpagina worden voorgelezen. Naast tekst worden ook de elementen op de pagina zoals afbeeldingen, formuliervelden, tabellen, koppen en linkjes door screenreaders voorgelezen. In de praktijk leest de screenreader bij een afbeelding de Alt-tekst van de afbeelding voor, gevolgd door de naam van het element. Bijvoorbeeld bij een afbeelding van een man op een paard zal de screenreader eerst de Alt-tekst "man op paard" voorlezen gevolgd door de naam van het betreffende element, afbeelding. 

Hoe leest een screenreader voor?

Afbeeldingen brengen in de regel altijd informatie over. Alleen in de meeste gevallen staat deze informatie, welke wordt overgebracht vaak al in de tekst, de kop of de link.

Stel: de tekst 'Wegwerkzaamheden' in het hierboven genoemde voorbeeld is een link <a> en de afbeelding <img> krijgt de alt tekst 'bord wegwerkzaamheden '. De screenreader zal de afbeelding met tekst dan als volgt voorlezen: bord wegwerkzaamheden (Alt-tekst) - afbeelding vervolgens wegwerkzaamheden - link. Wanneer je nu de Alt-tekst bij de afbeelding leeg laat, zal de screenreader de afbeelding negeren en wordt de afbeelding met link voorgelezen als: Wegwerkzaamheden - link. Dit laatste is voor je bezoeker met een visuele beperking veel duidelijker. Laat de 'Alt-tekst' bij afbeeldingen daarom leeg, tenzij de afbeelding informatie bevat welke niet in tekst, kop of link staat.

2. Links uitlijnen is een must!

Tekst is op zichzelf al toegankelijk. Voor de leesbaarheid is naast het gebruik van duidelijke koppen en titels ook de manier waarop tekst gepresenteerd wordt (regellengte en uitlijning) van essentieel belang.

Met uitlijning wordt het uiterlijk en de oriëntatie van de randen van het tekstblok bepaald. Rechts uitlijnen, teksten centreren of uitvullen van tekst is geen optie als het over toegankelijkheid gaat. Links uitlijnen is het duidelijkst. Bij links uitlijnen vormt de voorkant van de tekstregels een verticale lijn. Dit zogenaamde vaste startpunt maakt het lezen effectiever en minder vermoeiend. Zeker voor mensen met een cognitieve beperking, denk hierbij aan mensen met aandachtsproblemen of dyslexie, geeft het links uitlijnen van tekst een rustig beeld. Voor slechtziende is links uitlijnen een must om het hier gebruikt wordt als oriëntatiepunt bij het horizontaal scrollen.

Regellengte is ook erg belangrijk. De ideale regellengte voor desktop is naar schatting maximaal 120 tekst, inclusief spaties. Tekst over twee kolommen verdelen is geen optie, dit zorgt dat de pagina lastig te scannen is. Dit komt ook naar voren in het onderzoek 'verbetering usability voor laaggeleterden' van de Nielsen Norman Group

3. Maak begrijpelijke links

Ook zonder context moet het duidelijk zijn waar links naar verwijzen. Een linktekst als ‘klik hier’ of ‘lees verder’ is niet duidelijk als je de omliggende tekst of de visuele presentatie niet ziet. Het is een bekende valkuil om bijvoorbeeld op de nieuwspagina de berichtjes van de link ‘lees meer’ van meer informatie te voorzien. Voor bezoekers zonder beperking is dat even teruglezen, zij zien al snel wat ze kunnen verwachten als ze op de link 'lees meer' klikken. Voor mensen die een schermlezer gebruiken is dit moeilijker te begrijpen.